Proje adı: Antalya’nın Beşi Bir Yerde

Proje yürütücüsü: Antalya Orkidelerini ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Derneği (ANTOK)

Çalışma alanı: Antalya

Proje ihtiyacı ve amacı:
Türkiye’nin bitki biyoçeşitliliği yönünden en zengin illeri arasında yer alan Antalya’da yayılış gösteren ve acil eylem gerektiren kritik düzeyde nesli tehlike altında olan 44 bitki çeşidi bulunuyor. Bu türler, yerelde tarım, turizm, ulaşım amaçlı yapılaşma, endüstriyel hammadde kaynağı olması gibi sebeplerle insan baskısına maruz kalıyor.

Proje, Antalya’daki endemik bitki türlerinin korunmasını ve bu bilincin yaygınlaştırılmasını amaçlıyor. Proje kapsamında; Kemer orkidesi (ophrys climacis), Olimpos safranı (Crocus wattiorum), Side canavarotu (Orobanche sideana), Kaputaş andızotu (Inula sechmenii) ve Kangay (Rhaponticoides hierroi) bitki türlerinin popülasyon ve yayılış durumlarının saptanması ve yerel yönetimler düzeyinde farkındalık artırılması için çalışmalar yürütüldü. Projede incelenen türler, günümüze kadar tespit edilmiş olan bulunuş bölgeleri dışında dünyada başka bir yerde yayılış göstermemektedir.

Neler yapıldı?
- Antalya’da yayılış gösteren endemik bitki türlerinden beşinin (Kemer Orkidesi (Ophrys climacis), Olimpos Safranı (Crocus wattiorum), Side Canavar Otu (Orobanche sideana), Kaputaş Andızotu (Inula sechmenii) ve Kangay (Rhaponticoides hierroi) yayılış alanları belirlendi.
- Kemer orkidesi ve Kaputaş andızotu için daha önce bilinmeyen yeni yayılış alanları bulundu. Bu iki türün yayılış alanları, üç boyutlu arazi modeli haritalarına işlenmeye başlandı ve Ex-situ koruma çalışmaları kapsamında, her iki tür için uygun sayıda birey Akdeniz Üniversitesi Botanik Bahçesi’ne, uygun miktarda tohum ise Türkiye Tohum Gen Bankası’na aktarıldı.
- Tür tanıtım tabelaları, bitkilerin yayılış alanlarına yerleştirildi.
- Üretilen posterler öğrencilerin faydalanması için yaklaşık 1.300 okula asıldı. Beş bitki türü ve karşı karşıya oldukları tehlikeler konusunda eğitici bir belgesel hazırlandı. Belgeselin, projeye konu bitki türlerinin yayılış gösterdiği 4 ilçedeki okullarda ve ulusal medya platformunda gösterilmesi için çalışmalar yapıldı. Yerel ve ulusal görsel ve yazılı medya kanallarında proje ile ilgili programlara katılım sağlandı. Haberler yapıldı. Basın yansımaları büyük ilgi gördü.
- Koruma çalışmalarının sürdürülebilirliği için elde edilen tür yayılışları, Antalya Orman Bölge Müdürlüğü Amenajman Planlarına işlenmesi sağlandı.