Proje yürütücüsü: Boğaziçi Uluslararası Mağara Araştırma Derneği (BUMAD)

Çalışma alanı: Orta ve Doğu Akdeniz Bölgesi, Kaş-Alanya ve Mersin-Hatay arasındaki mağaralar

Proje ihtiyacı ve amacı
Türkiye imzaladığı Bern Sözleşmesi’yle yarasa türlerini ve bu türlerin yaşam alanlarını korumayı taahhüt ediyor. Türkiye’de şu ana kadar keşfedilmiş yaklaşık 2.000 mağara bulunuyor. Ancak bu mağaralardan sadece birkaçı ekosistem yaklaşımıyla değerlendirilmiş ve yarasalardan dolayı koruma altına alınmıştır.

Mağara ekosistemleri zengin biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yaparken, yarasalar için uygun üreme ve yaşam olanağı sunar. İri yapılı Mısır meyve yarasası (Rousettus aegyptiacus) Türkiye’de sadece orta ve doğu Akdeniz bölgesindeki mağaralarda gözlenebiliyor. Bununla birlikte, türün popülasyon büyüklüğü ve korunma gereksinimleri bilinmiyor.

Türkiye’deki birçok mağara ekosistemi ve buralarda yaşayan yarasa türleri turizm, barajlar, taş ocakları, definecilik ve guano (yarasa dışkısı) ticareti gibi etmenlerden ötürü tehdit altında bulunuyor. Tür ve yaşam alanı üzerindeki tüm bu sorunların çözümü için, mağara ekosistemlerin korunması için mağara koruma planlarının hazırlanması ve koruyucu yasal tedbirlerin alınması gerekiyor.

Proje, ilgi gruplarına ve yöre halkına yarasalar hakkında farkındalık yaratmayı, yarasaların yaşam alanlarını belirlemeyi ve karar vericiler düzeyinde koruma tedbirlerinin alınması için gereken çalışmaları gerçekleştirilmeyi amaçlıyor.

Neler yapıldı?

• Projede görev alacak mağara araştırma gruplarına ve gönüllülerine yönelik çalıştay düzenlendi.
• Arazi çalışmaları kapsamında Kaş, Alanya, Mersin ve Hatay’da bilinen kolonilerde sayım yapmak ve potansiyel yaşam alanları araştırıldı.
• Mağaraların haritaları, koruma planlarının geliştirilmesi için önemli. Proje kapsamında, Alanya’da tespit edilen koloninin barındığı mağara haritalandırıldı.
• Yarasa türleri ve mağara ekosistemleri hakkında bilgi içeren “Yarasalar ve Mağara Ekosistemleri” el kitabı hazırlanarak başta Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü olmak üzere, mağara çalışmaları yürüten ve yarasa türleri ve önemi hakkında bilgi sahibi olmak isteyen kişi ve gruplara dağıtıldı. Bu kitapçık, Türkiye’deki yarasalar ve mağaralarla ilgilenen gruplara yönelik ilk yayın niteliğindedir.
• Tespit edilen mağaraların Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından korunan alanı olarak tescil edilmesi gündemde.
• Başta mısır meyve yarasaları olmak üzere yarasalarla ilgili avlanma yasağı bundan sonraki Merkez Av Komisyonu (MAK) kararlarında yer alacak.
• Proje, Türkiye’deki mağaracılık ekiplerinin bir araya gelmesine ve mağara ekosistemlerinin korunmasına yönelik işbirliklerine ön ayak oldu